«Το όνειρο που ξεπροβάλλει δειλά - δειλά ως
πραγματικότητα», θα μπορούσε να είναι ο τίτλος των ανακοινώσεων της
Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και του Δήμου Θέρμου που είδαν πρόσφατα το φως της
δημοσιότητας και αφορούν αμφότερες ένα οδικό έργο. Ένα έργο, το οποίο
αναφέρεται στον εκσυγχρονισμό ενός μικρού μέρους από το πλέον προβληματικό
οδικό δίκτυο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, το εκτεταμένο δίκτυο των
υποτυπωδών χωματόδρομων, μήκους 75 και πλέον χιλιομέτρων, που συνδέουν 17
οικισμούς – 8 Τοπικές Κοινότητες – της ορεινής περιοχής του Δήμου Θέρμου στην
περιοχή της Τριχωνίδας, με αποτέλεσμα αυτή η περιοχή να παραμένει καταδικασμένη
σε απομόνωση και η Αιτωλοακαρνανία να στερείται έναν σημαντικό νέο τουριστικό προορισμό.
Εικόνα 1 –
Τμήμα χωματόδρομου στο ορεινό Θέρμο: Η κυρίαρχη πραγματικότητα του οδικού
δικτύου στο ορεινό Θέρμο, όπως αυτή προκύπτει από το εκτεταμένο δίκτυο των
υποτυπωδών χωματόδρομων που συνδέουν τα χωριά της περιοχής.
Στη συγκεκριμένη
περίπτωση, λοιπόν, πρόκειται για την
ολοκλήρωση της βελτίωσης - ασφαλτόστρωσης μέρους του δρόμου σύνδεσης της
Τοπικής Κοινότητας Κοκκινόβρυσης με την έδρα του Δήμου, το Θέρμο, και κατ’ επέκταση με το εθνικό μεταφορικό
σύστημα με πίστωση 1.200.000 € που είχε ενταχθεί το 2012 στο Πρόγραμμα «ΠΙΝΔΟΣ».......
Ένα έργο, το
οποίο – παρότι παρήλθαν 13 και πλέον χρόνια από τη
στιγμή που το έργο της ασφαλτόστρωσης του κύριου κορμού του δρόμου σύνδεσης της
εν λόγω Κοινότητας με το Θέρμο έχει καταστεί ώριμο από πλευράς εκπόνησης των μελετών
και εξασφάλισης των απαιτούμενων αδειοδοτήσεων και σχεδόν 5 χρόνια μετά την
έγκριση της πρώτης πίστωσης γι’ αυτό – συνιστά το πρώτο βήμα στην απαιτούμενη μακρά
πορεία που απομένει ακόμη για την
επίλυση του καυτού προβλήματος της απομόνωσης της εν λόγω Κοινότητας και όχι το
τελευταίο.
Κι αυτό γιατί το εν λόγω έργο, το οποίο αναφέρεται σε δύο από τα πλέον προβληματικά
τμήματα, συνολικού μήκους περί τα 2,5 (δυόμισι) χμ., αφορά μικρό μέρος του
χωμάτινου οδικού δικτύου, συνολικού μήκους πλέον των 20 χιλιομέτρων , που
αναφέρεται στη σύνδεση της Τ.Κ. Κοκκινόβρυσης τόσο με το κέντρο όσο και με τις
όμορες περιοχές, η κατάσταση του οποίου, μάλιστα, στο μεγαλύτερο μέρος αυτού
είναι πολύ άσχημη.
Έτσι, μετά από τόσο μακρόχρονη αναμονή –
πράγμα που δημιούργησε αντίστοιχα μεγάλη αδημονία στην τοπική κοινωνία, η οποία
εκφράζεται ποικιλότροπα όλο αυτό το διάστημα – έγινε πραγματικότητα η υλοποίηση
έστω και ενός τμήματος του απαιτούμενου έργου. Μια πραγματικότητα, όμως, που απέχει πολύ από το όνειρο. Το όνειρο της
ολοκλήρωσης της ασφαλτόστρωσης του δρόμου σύνδεσης της Τ.Κ. Κοκκινόβρυσης με το
κέντρο στο σύνολο του μήκους του.
Εικόνα 2 –
Τμήμα δρόμου σύνδεσης της Τ.Κ. Κοκκινόβρυσης που ασφαλτοστρώθηκε πρόσφατα: Το όνειρο που απέχει πολύ ακόμη από το να γίνει
πραγματικότητα για τον δρόμο αυτόν στο σύνολο του μήκους του αλλά και για τους
άλλους δρόμους σύνδεσης των χωριών του ορεινού Θέρμου.
Μ’ αυτά τα
δεδομένα αν κρινόταν το έργο που υλοποιήθηκε, σίγουρα δεν θα μπορούσε να
πιστωθεί ως επιτυχία στους εμπλεκόμενους φορείς σε όλα τα επίπεδα διοίκησης,
πόσο μάλλον που κάτι αντίστοιχο έχει συμβεί σχεδόν με το σύνολο των
απαιτούμενων έργων οδοποιίας στην εν λόγω περιοχή. Το στοιχείο αυτό αποτυπώνει
περίτρανα την έλλειψη της απαιτούμενης πολιτικής βούλησης, η οποία ουδέποτε ως
τώρα εκδηλώθηκε, τουλάχιστο στον βαθμό που θα αναλογούσε στο μέγεθος του
προβλήματος των οδικών συνδέσεων της ορεινής περιοχής του Δήμου Θέρμου, ώστε να
οδηγήσει στην επίλυση του ζητήματος στο σύνολό του ή έστω στον μεγαλύτερο
βαθμό. Μια έλλειψη διαχρονική, που
επιμερίζεται ως ευθύνη στις διοικήσεις των αρμόδιων φορέων της πολιτείας, σε
βαθμό βέβαια ανάλογο των οικονομικών δυνατοτήτων που παρέχονταν σε κάθε
αντίστοιχη περίοδο.
Εικόνα 3 – Φθινόπωρο
στις πηγές του Κοσινορέματος Γιδομανδρίτη: Τοπίο
στην ομίχλη που προσομοιάζει με τις προοπτικές επίλυσης του προβλήματος των
οδικών συνδέσεων του ορεινού Θέρμου.
Παρ’ όλα αυτά, η σημασία του συγκεκριμένου έργου είναι
μεγάλη, καθώς αυτό ενσαρκώνει ένα όνειρο δεκαετιών για την τοπική κοινωνία
και αναπτερώνει τις ελπίδες της ότι
θα ολοκληρωθεί, σταδιακά έστω λόγω της οικονομικής συγκυρίας, η ασφαλτόστρωση
του δρόμου σύνδεσης της εν λόγω Κοινότητας με το κέντρο. Κι αυτό, γιατί η πρόσβαση συνιστά πρωταρχική προϋπόθεση
για να αξιοποιηθεί το σημαντικό
αναπτυξιακό απόθεμα που διαθέτει η περιοχή της Τ.Κ. Κοκκινόβρυσης λόγω της
πολυποίκιλης φύσης της στους τομείς της εξοχικής κατοικίας, του οικοτουρισμού
και των συναφών εναλλακτικών δραστηριοτήτων. Ένα απόθεμα που διαθέτει, αντίστοιχα, η κατ' εξοχήν ορεινή περιοχή του
Δήμου Θέρμου στην ολότητά της. Γι’ αυτό, επιβάλλεται να ασφαλτοστρωθούν
όλοι οι δρόμοι που συνδέουν τα χωριά της περιοχής αυτής με το κέντρο πρωταρχικά,
αλλά και μεταξύ τους και με τις όμορες περιοχές στη συνέχεια, ώστε να
δημιουργηθούν οι συνθήκες εκείνες που είναι απαραίτητες για την ένταξη της
περιοχής στο αναπτυξιακό γίγνεσθαι.
Το εν λόγω έργο προσομοιάζει με το αχνό
φως που, μετά από μακρά πορεία με τρένο σε κατασκότεινο τούνελ, μόλις και
αρχίζει να διακρίνεται κάπου στο βάθος από τους επιβάτες, οι οποίοι
διαισθάνονται πως πρόκειται για την έξοδο που ξεπροβάλλει πλέον πιο κοντά τους.
Γι’ αυτό, αισθάνομαι την ανάγκη, κατ' αρχήν σε
προσωπικό επίπεδο – τόσο λόγω εντοπιότητάς μου από την Τ.Κ. Κοκκινόβρυσης όσο
και λόγω της πολύχρονης ενασχόλησής μου, με την ιδιότητα του Δημοτικού
Συμβούλου στον Δήμο Θέρμου, με το ζήτημα της ωρίμανσης του συνόλου των
απαιτούμενων έργων οδοποιίας σύνδεσης της κατ' εξοχήν ορεινής περιοχής του
Δήμου Θέρμου – όπως και εκ μέρους της
τοπικής κοινωνίας, να εκφράσω δημοσίως την ευαρέσκεια και τις ευχαριστίες όλων
μας προς όλους τους συντελεστές του έργου. Ενός έργου, μάλιστα, αρκούντως ικανοποιητικού
από πλευράς τήρησης των τεχνικών προδιαγραφών και από πλευράς ποιότητας
κατασκευής.
Ευχαριστίες που απευθύνονται πρωταρχικά στον
συμπατριώτη μας τέως Υφυπουργό Ανάπτυξης κ. Θάνο Μωραΐτη, ο οποίος είναι το
πρώτο πολιτικό πρόσωπο που ενστερνίστηκε, μετά από σχεδόν μια δεκαετία
ωριμότητας του έργου, το δίκαιο του αιτήματος και με μέριμνά του εξασφαλίστηκε
η προαναφερόμενη πίστωση για το εν λόγω έργο, στο πολιτικό προσωπικό της
Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας – τον Περιφερειάρχη κ. Απόστολο Κατσιφάρα, την
Αντιπεριφερειάρχη Αιτωλ/νίας κ. Χριστίνα Σταρακά, τον πρώην Αντιπεριφερειάρχη
Αιτωλ/νίας κ. Βασίλειο Αντωνόπουλο και τα μέλη, τωρινά και πρώην, του
Περιφερειακού Συμβουλίου – για την αποδοχή της πίστωσης και την υλοποίηση του
έργου από τις υπηρεσίες της Περιφέρειας.
Οι ευχαριστίες μας, επιπλέον,
απευθύνονται σε όλους εκείνους που είχαν την πιο άμεση σχέση με το έργο λόγω
της ιδιότητάς τους, στα στελέχη και στους υπαλλήλους της αρμόδιας για την
υλοποίηση του έργου υπηρεσίας, της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών της
Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλ/νίας – τη Διευθύντρια κ. Ειρήνη Καραθανάση, τον
προϊστάμενο Εκτέλεσης Έργων κ. Νικόλαο Παππά και τον επιβλέποντα του έργου
μηχανικό κ. Νικόλαο Καχριμάνη – καθώς και σε όλα τα υπηρεσιακά στελέχη και τους
υπαλλήλους της Περιφέρειας που ενεπλάκησαν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο με την
προώθηση της υλοποίησης του έργου, αλλά και στον ανάδοχο του έργου κ. Απόστολο
Μπουρνάζο, ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στο ποιοτικό αποτέλεσμα από πλευράς
ποιότητας κατασκευής για το εν λόγω έργο, κάτι που, παρότι είναι αυτονόητο, συχνά
αποτελεί, δυστυχώς, ζητούμενο.
Επιπλέον, όμως, η προαναφερόμενη
ενασχόλησή μου με την ωρίμανση των απαιτούμενων οδικών έργων για τον
εκσυγχρονισμό του συνόλου των δρόμων σύνδεσης της ορεινής περιοχής του Δήμου
Θέρμου και του αποτελέσματος που έχει παραχθεί με την ολοκλήρωση της πλήρους ωρίμανσης
των έργων αυτών στο μεγαλύτερο μέρος τους, πράγμα που παρέχει τη δυνατότητα
υλοποίησης έργων οδοποιίας σε μήκος δεκάδων χιλιομέτρων, μου επιτρέπει, θαρρώ, να απευθυνθώ δημοσίως και σε προσωπικό επίπεδο,
μέσω και του άρθρου αυτού, πέρα από τα όσα έχουν γραφεί και έχουν ειπωθεί και
επίσημα ως διεκδίκηση από τον Δήμο Θέρμου για το ζήτημα αυτό, αφενός στον κ.
Περιφερειάρχη, στους Περιφερειακούς Συμβούλους και στα καθ’ ύλη αρμόδια
υπηρεσιακά στελέχη της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και αφετέρου στους βουλευτές
του Νομού, και να τους ζητήσω να ενστερνιστούν την αναγκαιότητα δρομολόγησης
της επίλυσης του προβλήματος αυτού – ενός προβλήματος που συνιστά όνειδος για την αποτελεσματικότητα της
λειτουργίας των θεσμών της δημοκρατίας μας – και να καταβάλουν από κοινού μια
συντονισμένη προσπάθεια δρομολόγησης της λύσης του, που καρκινοβατεί για μεγάλο
χρονικό διάστημα.
Γνωρίζοντας τις
αμφιβολίες, οι οποίες συνήθως δημιουργούνται σε όλο το φάσμα της διοίκησης
αναφορικά με τη σκοπιμότητα υλοποίησης τέτοιου είδους έργων σε ορεινές περιοχές,
όπως και στην εν λόγω περιοχή, πρέπει να παραδεχθούμε ότι είναι σε μεγάλο βαθμό
δικαιολογημένες, καθώς μερίδιο ευθύνης
φέρει και η τοπική κοινωνία που δεν έχει προβάλει αρκούντως το αναπτυξιακό
απόθεμα που διαθέτει η περιοχή αυτή και δεν έχει διεκδικήσει ως τώρα πιο οργανωμένα
το δίκιο της, όπως όφειλε.
Πιο συγκεκριμένα, μιας και γίνεται λόγος εδώ για τον οδικό άξονα
σύνδεσης της Τ.Κ. Κοκκινόβρυσης με το κέντρο, να πούμε πως και μόνο το γεγονός
ότι ο εν λόγω άξονας αναδεικνύει το μήκους
15 χιλιομέτρων
φαράγγι του Γιδομανδρίτη με τα πολλαπλά θέλγητρα που αυτό διαθέτει – αφού
το διατρέχει σχεδόν καθ’ όλο το μήκος του σε πορεία παράλληλη με το ομώνυμο
ποτάμι – συνιστά επαρκή λόγο για να πείσει για την αναγκαιότητα εκσυγχρονισμού
του. Πόσο, μάλλον, που ο συγκεκριμένος οδικός άξονας συμπεριλαμβάνεται στις
βασικές μεταφορικές υποδομές της εν λόγω περιοχής, η οποία διαθέτει στην
ολότητά της δυνατότητες ανάπτυξης στους τομείς της παραθεριστικής κατοικίας, του
οικοτουρισμού και των συναφών εναλλακτικών μορφών τουρισμού, πράγμα που
βρίσκεται σε συνάφεια αφενός με την αναγκαιότητα πρόσθεσης των στοιχείων που
εμπεριέχει η ορεινότητα της εν λόγω περιοχής στα λοιπά θέλγητρα του Θέρμου που
εξελίσσεται σε νέο τουριστικό προορισμό και, αφετέρου, συνάδει ευρύτερα με τον
επιδιωκόμενο σε επίπεδο χώρας στόχο μεγέθυνσης του τουριστικού προϊόντος.
Εικόνα 4 –
Φθινόπωρο στην Κοιλάδα των Νεράιδων Γιδομανδρίτη: Μία από τις πολλές εκφάνσεις της
πολυποίκιλης φύσης της ορεινής περιοχής του Δήμου Θέρμου, η οποία παρέχει τα
εχέγγυα για να γίνει πράξη το μακροπρόθεσμο όραμα της περιοχής για ανάπτυξη
στηριγμένη στα εγγενή χαρακτηριστικά της.
Παρότι αντιλαμβανόμαστε την οικονομική συγκυρία, η οποία σίγουρα επιδρά
αρνητικά στην προοπτική επίλυσης του ζητήματος, δεν έχουμε πειστεί, ούτε συλλογικά ως περιοχή ούτε και ο υποφαινόμενος σε
προσωπικό επίπεδο, ότι έχουν εξαντληθεί οι δυνατότητες πιο αποτελεσματικής προώθησης
της επίλυσης του προβλήματος αυτού σε σημαντικό έστω βαθμό αν όχι στο σύνολό
του. Δεν μπορούμε να αντιληφθούμε, για παράδειγμα, ποια λογική επιβάλλει
την εξαίρεση ένταξης έργων οδοποιίας στο επαρχιακό δίκτυο από το χρηματοδοτικό
πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2014-2020, του μοναδικού ασφαλούς χρηματοδοτικού προγράμματος
στις συνθήκες κρίσης που διέρχεται η χώρα, και μάλιστα όταν αυτό αφορά μια
Περιφέρεια, όπως την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, στην περιοχή της οποίας υπάρχει
εκτεταμένο χωμάτινο επαρχιακό δίκτυο σε μία περιοχή της, αυτή στον Δήμο
Θέρμου, μέσω του οποίου θα μπορούσε να
λυθεί μέρος έστω του προβλήματος αυτού; Και πώς αυτό δεν μπορεί να αλλάξει, αν
πράγματι αποτελεί εμπόδιο, αν αποτελέσει πολιτική βούληση του συλλογικού
οργάνου διοίκησης της Περιφέρειας, του Περιφερειακού Συμβουλίου;
Εξάλλου, όπως είναι αυτονόητο, έρχεται στη σκέψη καθενός ότι,
αφού το είδος του προβλήματος αυτού, του χωμάτινου οδικού δικτύου, αναφέρεται
σε μία μόνο περιοχή, μικρή αναλογικά με το σύνολο της εδαφικής έκτασης
ολόκληρης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, δεν θα έπρεπε να δοθεί ιδιαίτερη
βαρύτητα στην αντιμετώπισή του κατά προτεραιότητα από κάθε λογής χρηματοδοτική
πηγή, έστω και σε βάρος κατά τι αντίστοιχων χρηματοδοτήσεων σε άλλες περιοχές
που αντιμετωπίζουν πρόβλημα οδοποιίας σε μικρότερο βαθμό και σίγουρα καθόλου
αντίστοιχο πρόβλημα χωμάτινου δικτύου;
Κι ακόμη, δεν θα έπρεπε το ζήτημα αυτό να
συμπεριλαμβάνεται κάθε φορά της κορυφαίες διεκδικήσεις του Δήμου Θέρμου και της
Περιφέρειας από την κεντρική διοίκηση;
Γιατί αν το συγκεκριμένο πρόβλημα είναι δυσεπίλυτο για της αποκεντρωμένες
διοικητικές δομές του κράτους, εν προκειμένου για της αυτοδιοικητικές
οντότητες της περιοχής, τον Δήμο Θέρμου και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας –
και δεν το αρνούμαστε πως είναι έτσι – σίγουρα
θα καταστεί περισσότερο εφικτή η λύση του, έστω κι αν αυτή δεν επιτευχθεί στον
επιθυμητό βαθμό, αν υπάρξει
αντίστοιχη επικουρικότητα της κεντρικής διοίκησης, κάτι που σίγουρα είναι
εφικτό ακόμη και στο πλαίσιο της τρέχουσας αρνητικής συγκυρίας, όπως
διακρίνουμε να συμβαίνει αντίστοιχα και σε άλλες κοντινές, μάλιστα, περιοχές
τόσο εκτός της Περιφέρειάς μας όσο και εντός αυτής.
Αυτό δεν επιβάλλει η αρχή της
επικουρικότητας μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διοίκησης του κράτους και της
αυτοδιοίκησης;
Αυτό δεν επιτάσσει η συνταγματική
επιταγή για παροχή εκ μέρους της πολιτείας ευκαιριών για ισόρροπη ανάπτυξη σε όλες
τις περιοχές της χώρας;
Ως πρώτο βήμα, λοιπόν, για τη δρομολόγηση της επίλυσης του
ζητήματος της ασφαλτόστρωσης του υποτυπώδους δικτύου χωματόδρομων σύνδεσης των
Κοινοτήτων της ορεινής περιοχής του Δήμου Θέρμου, δεν θα έπρεπε αυτό να
αποτελέσει αντικείμενο ενασχόλησης του κορυφαίου οργάνου διοίκησης της
Περιφέρειας, του Περιφερειακού Συμβουλίου, κατ’ αναλογία αντίστοιχης Απόφασης
του Δημοτικού Συμβουλίου Θέρμου, και να καθοριστούν στη συνέχεια τα περαιτέρω
απαιτούμενα βήματα για τη δρομολόγηση ορατής χρονικά λύσης στο πρόβλημα; Κάτι που πρέπει να διεκδικηθεί, φυσικά, με από κοινού συντονισμένες
προσπάθειες του Δήμου Θέρμου και της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας με τη
συμμετοχή και των βουλευτών της περιοχής. Κάτι
που αποτελεί επιτακτική αναγκαιότητα
και καθίσταται επίκαιρο τώρα, που
βρισκόμαστε, εξάλλου, στο μέσον της τρέχουσας αυτοδιοικητικής περιόδου και ουσιαστικά
στα αρχικά στάδια της υλοποίησης του ΕΣΠΑ 2014-2020.
Διερμηνεύοντας τα αισθήματα και των πολιτών της εν λόγω περιοχής, πιστεύω
πως αυτά είναι μερικά από τα καίρια ερωτήματα που τίθενται για το συγκεκριμένο
ζήτημα. Ερωτήματα που αναφέρονται σε ένα αναφαίρετο δικαίωμα της περιοχής. Στο
δικαίωμα στην πρόσβαση, που μόνη αυτή το στερείται σε μια ολόκληρη διοικητική
περιφέρεια και γι’ αυτό διεκδικεί επίμονα τη λύση του από κάθε αρμόδιο φορέα
της πολιτείας.
Από την άλλη πλευρά, πρέπει να υπάρξει έμπρακτη σχετική ανταπόκριση
από την πλευρά της πολιτείας, εξαντλώντας στο μέγιστο τα περιθώρια που παρέχει
κάθε χρηματοδοτική δυνατότητα, για χρηματοδότηση
τόσο του έργου της ολοκλήρωσης
της ασφαλτόστρωσης του εν λόγω δρόμου σύνδεσης της Τοπικής Κοινότητας
Κοκκινόβρυσης όσο και των αντίστοιχων έργων ασφαλτόστρωσης και των υπόλοιπων χωματόδρομων
που συνδέουν με το κέντρο όλες τις Τοπικές Κοινότητες της ορεινής περιοχής του
Δήμου Θέρμου, αλλά και των υπόλοιπων αναγκαίων έργων
για την οριστική αποκατάσταση όλων των ζημιών που προκλήθηκαν από
τις καταστροφικές πλημμύρες του χειμώνα του 2015 στο εν λόγω οδικό δίκτυο.
Για να αποδοθεί το δικαίωμα της πρόσβασης στο ορεινό Θέρμο, τη μοναδική
περιοχή της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας που το στερείται!
Για να αποτελέσει η πολυπρόσωπη και άγνωστη φύση του ορεινού
Θέρμου βασικό πυλώνα στο οικοδόμημα της τουριστικής ανάπτυξης του Θέρμου, του ανερχόμενου
και πολλά υποσχόμενου νέου τουριστικού προορισμού!
Είναι κάτι που αποτελεί αναγκαιότητα για το Θέρμο, για την Τριχωνίδα,
για την Αιτωλοακαρνανία, για τη Δυτική Ελλάδα!
Για να γίνει το όνειρο …πραγματικότητα!
Νίκος Κωστακόπουλος
(Εκπαιδευτικός
– Δημοτικός Σύμβουλος Θέρμου)
Εικόνα 5 – Μερική
άποψη από το ορεινό Θέρμο: Η περιοχή
με τα πολλαπλά θέλγητρα που παραμένει απομονωμένη, με αποτέλεσμα να μένει
αναξιοποίητο το αναπτυξιακό απόθεμα που αυτή διαθέτει, το οποίο πρέπει να
προστεθεί ως βασικός πυλώνας στο οικοδόμημα της τουριστικής ανάπτυξης του
Θέρμου, του ανερχόμενου και πολλά υποσχόμενου νέου τουριστικού προορισμού.
