αρχαίο θέατρο
Το θέατρο των Οινιαδών είναι κτισμένο κοντά στην αγορά σε θέση που προσφέρει εκπληκτική θέα προς τις γύρο πεδινές εκτάσεις,την παλιά κοίτη του Αχελώου ποταμού και τις παράκτιες περιοχές. Η πρώτη ερεύνα πραγματοποιήθηκε το 1900 από τον Αμερικανό αρχαιολόγο B. Powell,οπότε αποκαλύφθηκε η σκηνή,η ορχήστρα και περίπου το ήμισυ του κοίλου. Τον Μάιο του επόμενου έτους αποκαλύφθηκαν οι ενεπίγραφες λιθόπλινθοι με τις απελευθερωτικές επιγραφές στο νοτιοδυτικό τμήμα του κοίλου. Το κοίλου του θεάτρου το οποίο είναι λαξευμένο στον γκρίζο τοπικό ασβεστόλιθο της περιοχής, είναι μεγαλύτερο από ένα ημικύκλιο και αποτελείτε από εικοσιοκτώ σειρές εδωλίων, εκ των οποίων διατηρούνται μόνο δεκαεννέα (αρχικά θα πρέπει να ήταν 29 ή 30)
Η νοτιοδυτική πλευρά του είναι διαμορφωμένη με τεχνητό χωμάτινο πρανές πάνω στο οποίο υπήρχαν κτιστές σειρές εδωλίων, ορισμένα από τα οποία φέρουν απελευθερωτικές επιγραφές.
θέατρο
Οι θεατές προσέγγιζαν τις θέσεις τους μέσω δώδεκα κλιμάκων ανόδου(σήμερα είναι ορατές μόνο η εννέα) οι οποίες χώριζαν το κοίλο σε έντεκα κερκίδες χωρίς διάζωμα. Οι απολήξεις του κοίλου νοτιοανατολικά και βορειοδυτικά συμπληρώνονται με αναλημματικούς τοίχους, οι οποίοι είναι κτισμένοι ο ένας κατά το πολυγωνικό και ο άλλος κατά το ψευδοϊσόδομο σύστημα. Η ορχήστρα διαμέτρου 16,14 μ, είναι επιστρωμένη με σκληρό πατημένο χώμα και πλαισιώνεται με λίθινο κράσπεδο ,πλάτους 0,46 μ που σώζεται σε άριστη κατάσταση. Μεταξύ της ορχήστρας και της πρώτης σειράς εδωλίων υπάρχει αποχετευτικός αγωγός με καλυπτήριες πλάκες, οι οποίες δημιουργούσαν ένα είδος διαδρόμου πρόσβασης των θεατών προς τις θέσεις του κοίλου. Σε κακή κατάσταση διατηρείται η σκηνή, από την οποία είναι ορατά μόνο τα θεμέλια του προσκηνίου, συνολικού μήκους 21,89 μ και των παρασκηνίων διαστάσεων 5 μ x 5,62 μ το καθένα. Το θέατρο των Οινιαδών, όπως και άλλα θέατρα της αρχαιότητας παρουσιάζουν ορισμένες αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες, όπως και απόκλιση της συμβολής των αξόνων του κοίλου και των κλιμάκων ανόδου από το κέντρο της ορχήστρας. Το θέατρο έχει πολύ καλή ακουστική και χωρητικότητα που άγγιζε τους 4.600 θεατές.
Στο θέατρο αναγνωρίζονται δυο οικοδομικές φάσεις που κυρίως σχετίζονται ,με ανακατασκευές του σκηνικού οικοδομήματος.
Κατά τα μέσα του 4ου αιώνα π.χ το θέατρο λειτουργεί με την βοήθεια ενός μονώροφου ορθογώνιο σκηνικού οικοδομήματος με πέντε μεγάλα ανοίγματα στην πρόσοψη του τα οποία ορίζονται από τέσσερις πεσσούς που έφεραν επίκρανα δωρικού τύπου με άβακα και εχίνο. Τα μεταξύ των πεσσών ανοίγματα φράζονταν με ζωγραφικούς πίνακες(σκηνογραφία) που ανταποκρίνονταν στις σκηνοθετικές ανάγκες.
ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ
Το πρώτο μισό του 3ου αιώνα π.χ στην πρόσοψη της αρχικής σκηνής προστέθηκε προσκήνιο,το οποίο λαμβάνει πια την θέση του κύριου δομικού στοιχείου. Ανατολικά και δυτικά της σκηνής κτίστηκαν επίσης δυο μικρά παρασκήνια που περικλείουν το προεξέχουν προσκήνιο. Το αρχικό ορθογώνιο σκηνικό οικοδόμημα επεκτείνεται καθ΄ύψος και από μονώροφο μετατρέπεται σε διώροφο. Ταυτόχρονα με τις παρεμβάσεις στην πρόσοψη έγινε διαμόρφωση και της παλαιότερης ορχήστρας με την προσθήκη και την κατασκευή σε αυτή λίθινου περιμετρικού κρηπιδώματος ,καθώς και την κατασκευή κτιστού αγωγού στο χώρο μεταξύ του κοίλου και του κρηπιδώματος για την συγκέντρωση και απορροή των όμβριων υδάτων.
Το θέατρο έμεινε μερικώς επιχωσμένο από το 1901 που το ανακάλυψε ο B. Powell μέχρι το 1987 που το ανέλαβε την αποκάλυψη του η ΣΤ΄ Ε.Π.Κ.Α Πατρών .Κατά την διάρκεια των εργασιών αυτής της περιόδου πραγματοποιήθηκε πλήρης και μεθοδικός καθαρισμός του θεάτρου. Η έρευνα συνεχίστηκε το 1991 και ολοκληρώθηκε το 1993.Από το 2002 έως και το 2006 πραγματοποιήθηκαν εργασίες συντήρησης και ανάταξης επιμέρους τμημάτων.
Το καλοκαίρι του 1986 ξαναζωντάνεψε μετά από σιγή χιλιετιών με το έργο '' Αχαρνής'' του Αριστοφάνη. Έκτοτε και κάθε καλοκαίρι , η κοινότητα Κατοχής διοργάνωνε με μεγάλη επιτυχία φεστιβάλ στο χώρο του αρχαίου θεάτρου οπού παρουσιάζονταν σπουδαίες παραστάσεις διαφόρων θιάσων από όλη την Ελλάδα αλλά και πραγματοποιούνται διεθνή συνέδρια-συμπόσια και εκπαιδευτικές επισκέψεις διαφόρων πανεπιστημίων. Το πανεπιστήμιο του Kansas έρχεται κάθε χρόνο με ομάδα φοιτητών και κάνει πρακτική και μελέτη στο θέατρο Οινιαδών. Ήταν το πρώτο πανεπιστήμιο που έπαιξε αρχαία τραγωδία στο θέατρο τον Οινιαδών την χρονιά της έναρξης των παραστάσεων το 1986. Τα τελευταία χρόνια το φεστιβάλ το διοργανώνει ο δήμος Οινιαδών
Βιβλιογραφία
Κείμενα και πληροφορίες απο το βιβλίο
της Μη κυβερνητικής οργάνωσεις Διάζωμα