5Η Συνάντηση Comenius Πολυμερείς Σχολικές Συμπράξεις : Practical Chemistry at Home του Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Κωφών και Βαρήκοων Πάτρας στην Τουρκία, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος

 Η πέμπτη και τελευταία συνάντηση των εταίρων του προγράμματος πραγματοποιήθηκε πριν το Πάσχα στην πόλη Nevsehir και συγκεκριμένα στη σχολική μονάδα Karacaoren Cumhuriyet ilkogretim Okulu, που ήταν και ο εταίρος υποδοχής αυτής της επίσκεψης.

Στη συγκεκριμένη επίσκεψη συμμετείχαν από το σχολείο μας οι παρακάτω εκπαιδευτικοί:

Νικολοπούλου Αγγελική, διευθύντρια του σχολείου. Ρέντιτ Μαρία, εκπαιδευτικός μουσικής, υπεύθυνη επικοινωνίας του προγράμματος και Τσιρίμπα Ελένη, εκπαιδευτικός φυσικής Αγωγής.

Στη σχολική μονάδα Karacaoren Cumhuriyet ilkogretim Okulu (Δημοτικό Σχολείο), που συμμετέχει στο πρόγραμμα, μας έγινε υποδοχή από τοπικούς φορείς της εκπαίδευσης, το Δήμαρχο, τον Διευθυντή, τους δασκάλους και ιδιαίτερα από τους μικρούς μαθητές, όπου χόρεψαν  παραδοσιακούς χορούς της Καππαδοκίας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Ακολούθησε ανταλλαγή  δώρων. Η ελληνική αποστολή προσέφερε κατασκευές από τους μαθητές του σχολείου Κωφών και Βαρήκοων καθώς και Αχαϊκά προϊόντα. Κατά τη διάρκεια του Comenius Meeting ανταλλάξαμε απόψεις σχετικά με καλές πρακτικές που αφορούν στις συναντήσεις του προγράμματος (Comenius meetings)  και στη διάχυση των παραγόμενων προϊόντων μέσω ηλεκτρονικού υλικού στην ιστοσελίδα του προγράμματος.www.practicalchemistryathome.com .  Επιπλέον συζητήθηκαν οι τελικές λεπτομέρειες για τη δημιουργία του βιβλίου, όπου θα περιλαμβάνει τους στόχους του προγράμματος, προβολή της κάθε πόλης από όπου προέρχονται τα εταιρικά σχολεία, τις συνταγές από τα παραγόμενα προϊόντα καθώς και τα θετικά σημεία που έκαναν το πρόγραμμα αυτό να ξεχωρίζει. Επίσης κατατέθηκαν από την ελληνική αποστολή τα ερωτηματολόγια των μαθητών αλλά και των εκπαιδευτικών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα για την τελική αξιολόγηση του προγράμματος.

Οι ομάδες των εκπαιδευτικών επισκέφτηκαν τον περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης της Καππαδοκίας, ο οποίος τους έκανε ενημέρωση για την τουρκική εκπαίδευση και θέματα όπως η μεταφορά μαθητών, ο αριθμός των παιδιών ανά τάξη, εκπαίδευση δασκάλων κ.λπ. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη διάθεση της Τουρκίας για την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την εκπαιδευτική πολιτική, την οικονομική κρίση και το ευρώ κ.τ.λ .Οι ομάδες των εκπαιδευτικών επισκέφτηκαν το Δημαρχείο του Nevsehir  σε μία κανονισμένη συνάντηση που είχε οργανώσει το σχολείο υποδοχής. Εκεί μας δόθηκε η ευκαιρία να  συζητήσουμε με τo Δήμαρχο του Nevsehir, για θέματα που αφορούν στην εκπαίδευση, στα ευρωπαϊκά προγράμματα και στη σύνδεση της τοπικής αυτοδιοίκησης με την εκπαίδευση και την τοπική οικονομία. Κάθε χώρα αναφέρθηκε στο δικό της σύστημα και τις καλές πρακτικές. Το ίδιο βράδυ παρατέθηκε γεύμα με τοπικές συνταγές και πραγματοποιήθηκε παρουσίαση παραδοσιακών χορών από όλη την επικράτεια, παρουσία του Δημάρχου του Nevshehir.

 Επισκεφτήκαμε το ανοιχτό μουσείο του Goreme και Uchisar Cevizlia  Zelve που            προκάλεσε ιδιαίτερη συγκίνηση στην ελληνική αποστολή. Εξωπραγματικοί γεωλογικοί σχηματισμοί, εκκλησίες κι ασκηταριά λαξευμένα στον μαλακό ψαμμόλιθο,  Το τοπίο θυμίζει άλλον πλανήτη: ένα απέραντο οροπέδιο γεμάτο φαράγγια και αβυσσαλέα χάσματα, σπαρμένο με κούφιους παράξενους βράχους. Είναι αμέτρητοι, φαλλόσχημοι, κωδωνόσχημοι ή πυραμιδοειδείς και στέκουν επί αιώνες ακλόνητοι. Είναι ο παράδεισος του γεωλόγου, του χριστιανού που θέλει να κρυφτεί από το διωγμό και φυσικά του περιηγητή που θέλει την ιστορία να ξετυλίγεται μπροστά του ολοζώντανη.

Η περιοχή της Κεντρικής Ανατολίας μεταξύ των πόλεων Ακσαράι, Νίγδη, Νεβσεχίρ και Καισάρεια ονομάζεται εδώ και 4.000 χρόνια Καππαδοκία. Ο Ελληνισμός υπάρχει εδώ, από τα χρόνια του Μεγαλέξανδρου και ξεριζώθηκε πριν από μόλις 85 χρόνια, με τις ανταλλαγές πληθυσμών που επέβαλε η συνθήκη της Λοζάνης. Συναντήσαμε κι έναν παππού που μιλούσε σπαστά ελληνικά και μας φώναξε όταν μας άκουσε να μιλάμε τη γλώσσα της πατρίδας του. Τα λόγια δε μπορούν να περιγράψουν τη συγκίνηση που νιώσαμε. Παράπονό του ότι δεν υπήρχε υποδομή να μάθει ελληνικά – ο ίδιος τα μιλάει σπαστά και τα παιδιά του καθόλου-.  Μα υπάρχει ακόμη η μνήμη του κρυμμένη σε τούτα τα αλλόκοτα βράχια, καθώς όποια πέτρα κι αν σηκώσεις, σ’ όποιο λαγούμι κι αν μπεις, μια αγιογραφία, μια επιγραφή, ένας σταυρός σκαλισμένος στο πέτρωμα φανερώνουν τους αιώνες που ετούτος ο τόπος αποτελούσε μια από τις πολλές ελληνικές πατρίδες.

Τη συντήρηση των μνημείων αυτών έχει αναλάβει η Unesco και οι εργασίες έχουν ξεκινήσει. Κατόπιν, επισκεφτήκαμε το Δημαρχείο του Uchisar και το Δήμαρχο ο οποίος μας παρέθεσε το ίδιο βράδυ γεύμα σε ένα εστιατόριο της πόλης. Επίσης επισκεφτήκαμε το Rock Castle του Uchisar, όπου η παρουσία του ελληνορθόδοξου πολιτισμού είναι πολύ έντονη.

Επισκεφτήκαμε την επαγγελματική σχολή για άτομα με ειδικές ανάγκες και είχαμε την ευκαιρία να μας παρουσιάσουν το πρόγραμμα και της δυνατότητες της σχολής.

Επισκεφτήκαμε ένα εργαστήρι κεραμικής τέχνης στον Avanos όπου μας έγινε παρουσίαση και των επαγγελματικών διεξόδων που προσφέρει η κεραμική τέχνη στους ανθρώπους της περιοχής.

Πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στην εντυπωσιακή υπόγεια πόλη του Kaymakli .Η ιστορία της καταγράφεται από την εποχή των Χετταίων, οι οποίοι έχτισαν την πόλη αυτή για να προστατευτούν τόσο από εχθρούς όσο και από τις καιρικές συνθήκες. Στη συνέχεια τη χρησιμοποίησαν οι Χριστιανοί κατά τους διωγμούς των πρώτων χριστιανικών αιώνων και τέλος οι έμποροι στην περίοδο της μεταφοράς του μεταξιού.

Επίσκεψη σε μία από τις μεγαλύτερες πόλεις του ελληνισμού της Καππαδοκίας το Μουσταφά Πασά (Σινασσός). Μια πολίχνη με εμφανή τα σημάδια του άλλοτε ακμάζοντος ελληνικού στοιχείου στα πολλά αρχοντικά της και στις δύο εκκλησίες της. Στο Ναό Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης ο οικουμενικός Πατριάρχης εθιμοτυπικά παρίσταται και χοροστατεί στην Θ. Λειτουργία την πασχαλινή περίοδο, ο οποίος είναι χαρακτηριστικά χωρίς εικόνες, βεβηλωμένη  και χωρίς αποκατάσταση οποιουδήποτε τύπου. Το Οργκιούπ (Προκόπι) 5 χλμ από τη Σιννασό είναι μια γραφική κωμόπολη 15.000 κατοίκων που έχει αδελφοποιηθεί με τη Λάρισα. Διαθέτει πολλά εμπορικά καταστήματα, ταβέρνες, καφενεία, υπαίθρια παζάρια και κέντρα διασκέδασης, καθώς εδώ χτυπά η καρδιά της τουριστικής κίνησης που αφορά την Καππαδοκία.

Επισκεφτήκαμε το κάστρο Καντί στην κορυφή του λόφου, το Καραμανογκουλαρί τζαμί, το μαυσωλείο Αλτικαπί και τη βιβλιοθήκη του Ταχσίν Αγά. Τα περισσότερα από τα νεοκλασικά σπίτια που υπάρχουν εδώ ανήκαν κι αυτά κάποτε σε Έλληνες, όπως προκύπτει από τα οικόσημα και τις επιγραφές που σώζονται ακόμη. Ένα από τα πιο όμορφα νεοκλασσικά (αν και οι εξωτερικοί τοίχοι σώζονται) είναι το σπίτι όπου μεγάλωσε ο Άγ.Ιωάννης ο Ρώσος. Γι αυτό το λόγο και το χωριό στην Εύβοια που βρίσκεται το σκήνωμά του, λέγεται Προκόπι. Η Unesco έχει αναλάβει την αποκατάστασή του, όπου θα το παραδώσει σε επτά χρόνια και θα λειτουργήσει μουσείο χριστιανικής τέχνης.

Στην τελευταία συνάντηση των μελών της ομάδας σε μία φορτισμένη συναισθηματικά κατάσταση, έγινε ο απολογισμός από όλα τα μέλη. Ο απολογισμός περιελάμβανε κυρίως το κομμάτι εκείνο του προγράμματος που επέτρεψε να δημιουργηθούν δεσμοί φιλίας ανάμεσα στους εταίρους. Νέες συνεργασίες μπήκαν στην ατζέντα στο πλαίσιο ευρωπαϊκών προγραμμάτων αλλά και άλλων με τη δυνατότητα που δίνει το διαδίκτυο για άμεση επικοινωνία.

Παρατηρήσεις:

Η Τουρκία είναι μια χώρα αναπτυσσόμενη με τη ματιά της στραμμένη στη Δύση. Οι συνάδελφοι θεωρούν πολύ σημαντικό το γεγονός ότι συμμετέχουν σε ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα και η φιλοξενία τους ήταν ανάλογη αυτής της αίσθησης. Παρατηρήσαμε όμως ότι παρόλο που η Τουρκία βρίσκεται σε μια τροχιά ανάπτυξης, οι μαθητές του σχολείου που επισκεφτήκαμε προέρχονται από ιδιαίτερα φτωχές οικογένειες, αγροτικής απασχόλησης και ο βαθμός διαρροής παιδιών είναι αρκετά αυξημένος. Οι δάσκαλοι προσπαθούν να κρατήσουν τα παιδιά ώστε να ολοκληρώσουν το Δημοτικό Σχολείο χωρίς ιδιαίτερη υποστήριξη από τους γονείς. Τα Αγγλικά διδάσκονται αποκλειστικά στο σχολείο και τα παιδιά παίρνουν ένα πιστοποιητικό από το σχολείο, που το υπογράφουν ο καθηγητής των αγγλικών και ο Διευθυντής του σχολείου. Δεν δίνουν εξετάσεις εθνικής εμβέλειας ή του Βρετανικού Συμβουλίου για την πιστοποίηση των γνώσεών τους. Η γνώση της Αγγλικής γλώσσας είναι δύσκολο να απαντηθεί ακόμα και από τους εκπαιδευτικούς.

     Τόπος μαρτύρων και Αγίων
«Η γη που τρέφει όμορφα άλογα», μια φράση η οποία στα αρχαία περσικά αποδίδεται με τον όρο «κατ-πατούκια» ονομάτισε την Καππαδοκία η οποία πριν γίνει ελληνιστική, ρωμαϊκή, βυζαντινή και τέλος τουρκική, ήταν μια επαρχία ξακουστή για την ιπποτροφία της, στην επικράτεια των Χετταίων και των Μήδων.

Τον 1ο αι. μ.Χ. ο εξελληνισμός της περιοχής υπήρξε πλήρης δεδομένου ότι και οι εβραϊκές κοινότητες που ιδρύθηκαν εδώ ήταν ελληνόφωνες, γεγονός που επηρέασε καταλυτικά την αρχική εξάπλωση του Χριστιανισμού.

Στη μεγαλύτερη πόλη της περιοχής, την Καισάρεια, ιδρύθηκε η πρώτη μητρόπολη της νέας θρησκείας στη Μικρά Ασία. Κι εδώ διέπρεψαν με τον βίο και την πολιτεία τους άνδρες που πέρασαν στην ιστορία ως «Μεγάλοι Καππαδόκες Άγιοι», όπως οι ιεράρχες Λεόντιος και Ευσέβιος, ο Μέγας Βασίλειος και οι κορυφαίοι μυστικοί θεολόγοι της Ορθοδοξίας, Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός και Γρηγόριος ο Νύσσης. Σε όλο το βυζαντινό θέμα τότε, ιδρύθηκαν φιλανθρωπικά και ευαγή ιδρύματα, βιβλιοθήκες και μοναστήρια. Ταυτόχρονα οι αυτοκράτορες, εκτιμώντας την γεωστρατηγική θέση της περιοχής στην αντιμετώπιση πρώτα των Περσών και μετά των Αράβων, την κατέστησαν κέντρο στρατιωτικής εκπαίδευσης, έκτισαν κάστρα και μοίρασαν κτήματα στους περίφημους Ακρίτες του βυζαντινού ελληνισμού.

Β. Κέρδη και Προβληματισμοί

1.      Ενίσχυση των δεσμών φιλίας μεταξύ των εκπαιδευτικών των χωρών –εταίρων.

2.      Γνωριμία με μέλη που δεν υπήρχε δυνατότητα να γίνουν γνωστά στην πρώτη συνάντηση (κυρίως από την τουρκική ομάδα αλλά και από τις άλλες ομάδες).

3.      Γνωριμία με την Ιστορία και τον Πολιτισμό της περιοχής. Θεωρούμε ότι αυτά τα προγράμματα αποτελούν ενίσχυση της τοπικής οικονομίας και μία ευκαιρία για διαφήμιση της πόλης σε στους ξένους εταίρους οι οποίοι θα μεταφέρουν τις εμπειρίες τους στα σχολεία τους.

Γ. Αντίκτυπος της συγκεκριμένης συνάντησης στους μαθητές- καθηγητές

o       Πολλά στοιχεία καθημερινής πρακτικής που φαίνονται απλά αλλά δίνουν λύσεις σε πολλά καθημερινά προβλήματα κατεγράφησαν, φωτογραφήθηκαν και μπήκαν σε ατζέντα συζήτησης .

o       Η ιστορία της Καππαδοκίας έγινε αντικείμενο μαθήματος ιστορίας για τους μαθητές με αφορμή την επίσκεψη αυτή.

o       Πλούσιο φωτογραφικό υλικό, αλλά και εικόνας και ήχου (video) από τις δράσεις παρουσιάστηκε την επόμενη μέρα στο σύλλογο διδασκόντων και στα παιδιά του σχολείου.

o       Έγινε ενημέρωση των γονέων για την αποτίμηση της επίσκεψης.

o       Έγινε διάχυση του προγράμματος και σε άλλα σχολεία που υπηρετούν οι  ειδικότητες της μουσικής και της Φυσικής Αγωγής.